خانواده

خانواده از مباحث گسترده حقوقی است که مواردی چون ازدواج، طلاق، مهریه و حق حبس، نفقه و حق تمکین و حضانت فرزند و … را شامل می‌شود. با اینکه مباحث خانواده دارای تعریف ثابت و مشخصی هستند اما معمولا افراد از حق و حقوق خود و طرف مقابل آگاهی ندارند که همین امر سبب بروز مشکلاتی می‌شود. در این مقاله از مشاوره حقوقی قاف، مباحث مهم خانواده را به هم مرور می‌کنیم:

ازدواج

1. عقد ازدواج دائم: 
   

   نکاح یا عقد ازدواج دائم عقدی است که به منظور تشکیل خانواده و شرکت در زندگی زناشویی بین زن و مرد صورت می‌گیرد که فاقد مدت زمان معین است.

2. عقد ازدواج موقت یا منقطع:
   

   نکاح یا عقد ازدواج موقت عقدی است که به منظور تشکیل خانواده و شرکت در زندگی زناشویی در مدت زمان معین و مشخص شده بین زن و مرد صورت می‌گیرد.

طلاق

زوج می‌تواند با رعایت شرایطی که در قانون پیش‌بینی شده به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای طلاق همسرش را ارائه نماید. طلاق به سه نوع تقسیم می‌شود:

1. طلاق توافقی:
   

   در طلاق توافقی هم زوج هم زوجین به خاطر عدم سازش با یکدیگر اقدام به جدایی می‌کنند که در نهایت باید از سوی مقام قضایی صادر شود.

2. طلاق رجعی:
   

   در طلاق رجعی مرد حق رجوع به زندگی مشترک را در مدت عده دارد.

3. بائن:
   

   در طلاق بائن، بر خلاف طلاق رجعی حق روجوعه برای مرد وجود ندارد. در موارد زیر طلاق بائن است:

• طلاقی که قبل از نزدیکی انجام شود.
• طلاق که از زن یائسه باشد.
• طلاق خلع و طلاق مبارات از انواع طلاق توافقی هستند. در طلاق خلع اگه زوجه به درجه ای از اکراه و عدم داشتن توانایی زندگی با زوج برسد، می‌تواند در ازای مالی که به شوهر می‌دهد (این مال می‌تواند کمتر از مهریه او یا معادل یا بیشتر از مهرش باشد) طلاق بگیرد. از سوی دیگر طلاق مبارات در صورتی پدید می‌آید که این اکراه از طرفین یعنی هم زوج و هم زوجه باشد که در اینجا عوض یا مال نباید اضافه بر میزان مهریه باشد.
• طلاقی که بعد از سه وصلت متوالی انجام گیرد، حال اگر این وصلت نتیجه رجوع باشد یا نتیجه عقد ازدواج جدید.

نفقه و تمکین

هزینه‌ها و خرجی مورد نیازی که برای ادامه زندگی لازم و ضروری است را نفقه می‌گویند که مطابق با شرع و قانون مدنی، نفقه زن بر عهده مرد می‌باشد. نققه در صورتی به زن تعلق می‌گیرد که از شوهر خود تمکین کند.

تمکین به دو قسمت تقسیم می‌شود:

الف. تمکین عام: به معنای اطاعت از شوهر است.

ب. تمکین خاص: این نوع تمکین به مربوط به روابط زناشوی می‌شود.

مهریه

مهریه یا مهر از مهم‌ترین حقوق زنان است که بلافاصله بعد ازعقد ازدواج به آن‌ها تعلق می‌گیرد و مجاز هستند هر گونه تصرفی در آن داشته باشند.

تعیین مهریه در عقد ازدواج موقت ضرور است اما در عقد ازدواج دائم این گونه نیست و چنانچه در زمان عقد مهریه تعیین نشده باشد هم عقد صحیح است و زوجین می‌توانند بعد ازازدواج در مورد مهریه توافق کنند.

حضانت

حضانت فرزند به معنای تربیت و نگهداری از اوست که هم حق والدین و هم تکلیف آن‌ها است.

بعد از طلاق، اولویت حضانت طفل تا سن هفت سالگی با مادر است . پس از آن با پدر است.

البته لازم به ذکر است که اگر هر یک از والدین مصلحت نگهداری و تربیت طفل را نداشته باشند، بنا بر تشخیص دادگاه، حضانت قابل تغییر است.